Coaching, tutoring, mentoring – czym się różnią?

Każdy chce osiągnąć sukces w życiu prywatnym i zawodowym, a dzięki specjalnym metodom można dojść do lepszych rezultatów o wiele szybciej. Na pewno w celu polepszenia swojego życia warto wesprzeć się na coachingu, tutoringu i mentoringu. Co oznaczają te pojęcia i jaka jest między nimi różnica?

Czym jest coaching, tutoring i mentoring?

Wszystkie trzy definicje są związane ze współczesną edukacją i biznesem, ale każda z nich jest nieco inna od pozostałych. Jeśli chodzi o coaching, to jego rolą jest definiowanie i realizacja celów. Coach jest trenerem, który zadaje pytania, by określić potrzeby klienta, a następnie wskazuje mu drogę, jak może osiągnąć najlepsze efekty. Można stwierdzić, że jest to metoda operacyjna. Mentoring jest metodą, dzięki której można dowiedzieć się, jak inna osoba osiągnęła sukces. Jeśli chcesz wygrać konkurs literacki i szukasz pomysłu, jak to zrobić, to spotykasz się z mentorem, czyli osobą, która jest wybitnym pisarzem i opowiada Ci, jak do tego doszła. Ostatni jest tutoring, który plasuje się między tymi dwoma metodami. Mianowicie w tym sposobie opiekun aktywizuje swojego podopiecznego do tego, by zaczął myśleć samodzielnie. Jest on niejako inspiratorem, który przy wykorzystaniu własnego doświadczenia ukierunkowuje swojego podopiecznego.

Dlaczego mentoring, tutoring i coaching zyskują taką popularność?

Od paru lat zauważalne są słabe wyniki nauczania, a więc metody stosowane w szkołach nie przynoszą oczekiwanych rezultatów. Nawet po ukończeniu lepszej szkoły młodzież jest jedynie na poziomie przeciętnym, a przecież nie chodzi o to, by społeczeństwo było przeciętne. Potrzebne są wybitne jednostki, mistrzowie, którzy wyjdą ze schematów edukacyjnych i poprowadzą swoich następców w innym kierunku, kierunku, który prowadzi do sukcesu. Często niepubliczna szkoła podstawowa stosuje takie praktyki, które przekładają się na pozytywne efekty. Tak samo sprawa wygląda w biznesie. Szkolenia organizowane masowo nie są tak efektywne, jak spotkanie z mentorem czy coachem. Szczególnie tutoring przynosi wiele pozytywnych rezultatów. Dlaczego tak się dzieje? Ponieważ opiekun jest twardą osobą, ale jednocześnie ciepłą i daje wsparcie emocjonalne. Jednak stawia wymagania, którym klient musi sprostać. Z coachingu korzysta się najczęściej wówczas, gdy w życiu zawodowym lub prywatnym pojawia się kryzys, lub po prostu konkretna sytuacja przerosła Cię i nie radzisz sobie z zadaniem.

W jakich dziedzinach życia stosowany jest coaching, mentoring i tutoring?

Te pojęcia związane są przede wszystkim z biznesem, choć oczywiście coraz większą popularność zyskują też w edukacji szkolnej. Jeśli chodzi o coaching, to z racji tego, że jest płatny, to ma zastosowanie w sferze biznesowej. Natomiast tutoring jest zdecydowanie idealnym rozwiązaniem w systemie edukacji, a więc coraz chętniej stosuje się go w szkołach czy na uczelniach wyższych. Prywatna szkoła jest zainteresowana takimi praktykami, bo efekty są znakomite, a rodzice z chęcią posyłają swoje dzieciaki do placówek, w których uczniowie mogą rozwinąć swoje zdolności i kreatywność. Jeśli chodzi o uczelnie wyższe, to jedną z pierwszych szkół, jakie wprowadziły tutoring, jest Wydział Oceanografii i Geografii na Uniwersytecie Gdańskim. Mentoring jest stosowany w sumie w różnych obszarach, począwszy od edukacji, poprzez biznes, a skończywszy na życiu osobistym. Możesz też spotkać się z mentoringiem rodzin, który pomaga w ogarnięciu spraw rodzinnych, przez osoby, którym na świat przyszło pierwsze dziecko lub pojawiły się kolejne, a sytuacja życiowa zaczyna przygniatać rodziców. Spotkanie z mentorem może skutecznie pomóc przezwyciężyć wszystkie trudności i problemy, które zawsze pojawiają się na drodze. Jak zatem widać, każda z tych metod ma inne zastosowanie, ale każdą z nich można też wpierać różne dziedziny życia, w tym przede wszystkim edukację.

Czym powinien wyróżniać się dobry coach, mentor i tutor?

Skoro mentor, tutor i coach są osobami, które osiągnęły sukces i chcą się tym podzielić z innymi, to przede wszystkim muszą się one kierować określonymi wartościami. Muszą być to osoby empatyczne, ale zarazem pewne siebie, gdyż tylko taka postawa jest w stanie przekonać innych, że jest się człowiekiem sukcesu. Mentor, tutor czy coach powinni też mieć wiedzę antropologiczną, a ściślej rzecz ujmując, powinny wiedzieć, kim jest człowiek. Tutorzy i coachowie powinni mieć odpowiednie kwalifikacje, a więc ważne jest, jaką szkołę skończyli i w jakich kursach uczestniczyli. Mentor natomiast jest osobą, która nie musi mieć konkretnego wykształcenia, bo w jej przypadku liczą się osiągnięcia. Mają być to przewodnicy, którzy dają dobry przykład, a jednocześnie wiedzą, jak pokonać napotkane na drodze trudności i w jaki sposób się rozwijać.

Jak odróżnić dobrego mentora czy coacha od człowieka, który nie świeci przykładem?

W każdej branży można spotkać się z osobami, które nie do końca są kompetentne w tym, co robią. Także, jeśli chodzi o mentorów czy tutorów, możesz zetknąć się z osobami nierzetelnymi. Jak zatem odróżnić dobrego mentora od pozoranta? Jeśli chodzi o mentora, to ma to być osoba, która daje przykład i ma odpowiednie doświadczenie, ale też wiedzę. W przypadku tutora ważne są kompetencje psychologiczno-pedagogiczne, ale i wykształcenie. Osoba, która poszukuje mentora czy tutora, nie wie jednak, jak sprawdzić kompetencje i czasami może trafić na nierzetelną osobę.

Czym powinien wyróżniać się coach, tutor i mentor?

Są pewne granice, których coach, tutor czy mentor nie powinni przekraczać. Przede wszystkim ich zadaniem nie jest prowadzenie działań terapeutycznych dla osób, które wymagają specjalistycznej opieki. Oczywiście tutor czy mentor jest poniekąd terapeutą, ale mądra rada ma na zadanie pomoc w poradzeniu sobie z problemem. Bardzo ważne jest również to, że tutor czy mentor powinni pozostawić wolność swojemu podopiecznemu. Ich rolą nie jest narzucanie jakichś działań, a jedynie wskazanie prawidłowego kierunku. Jeśli chodzi o coaching, to jest on najmniej nakazową metodą. Tutor natomiast kreśli ramy, w których jego podopieczny może działać, a w przypadku mentoringu zaprezentowane są gotowe rozwiązania, które jednak mają zagwarantować wolność działania. Dobry mentor czy tutor na początku też określi, jak będzie wyglądać współpraca i na co obie strony się umawiają.

Czy tutoring może znacząco wpłynąć na system edukacji?

System edukacji jest na dość niskim poziomie, co niestety przekłada się na późniejsze efekty pracy zawodowej. Pracownicy muszą się szkolić, bo po uzyskaniu dyplomu nie mają odpowiednich kwalifikacji ani dostatecznej wiedzy. Prywatna szkoła często współpracuje z tutorem, a efektem są dużo lepsze wyniki w nauce oparte nie tylko na teorii, ale i praktyce. Dzięki takiej metodzie dzieci i młodzież mogą uzyskać odpowiednie predyspozycje, choć nie jest to wskazane dla wszystkich uczniów. Przede wszystkim nie wolno nikogo zmuszać to takiej formy nauki. Nauka z tutorem ma być dobrowolna, a uczeń powinien być na tyle dojrzały, że potrafi zadecydować, czy ta praktyka mu odpowiada, czy jednak woli tradycyjną formę edukacji. Pewne jest to, że tutoring może w znacznym stopniu przyczynić się do osiągania lepszych wyników przez uczniów i możliwe, że w przyszłości coraz więcej szkół będzie praktykować ten schemat.