Jak skutecznie nawiązywać współpracę z rodzicami?

Budowanie przez nauczycieli dobrych relacji z rodzicami uczniów to klucz do sukcesu. Partnerska współpraca oparta na szacunku i poważnym traktowaniu gwarantuje, że nauczanie będzie przebiegało sprawniej i będzie zdecydowanie efektywniejsze.

Najczęstsze spory na linii nauczyciel-rodzic

Różne sytuacje sprawiają, że współpraca nauczycieli z rodzicami nie zawsze przebiega pomyślnie. Najczęściej pedagodzy skarżą się na roszczeniowość rodziców i problemy z komunikacją, a z kolei rodzice zarzucają lekceważące podejście i przerzucanie odpowiedzialności za problemy dziecka w szkole.

Odpowiednia współpraca jest jednak kluczowa dla dobra dziecka. Dlatego też obie strony powinny wykazać się otwartością i chęcią wprowadzenia zmian. To nauczyciele powinni jako pierwsi wyjść z inicjatywą. Każdy z pedagogów powinien zacząć od zadania sobie pytania: „Jak mogę wziąć odpowiedzialność za budowanie relacji z rodzicami uczniów?”.

Metody na polepszenie relacji z rodzicami

Pierwszym krokiem jest zrozumienie, że to rodzice najlepiej znają swoje dziecko i posiadają o nim pełną wiedzę. Z tego powodu podczas współpracy zawsze należy zostawić rodzicom przestrzeń do wyrażenia własnej opinii.

Kolejnym krokiem jest odpowiednie podejście do rozmowy. Wysłuchanie rodziców, a dopiero potem dopytywanie to klucz do sukcesu. Tak prowadzony dialog pozwala ustalić znaczenie konkretnych pojęć (np. czym jest dobre przygotowanie do lekcji) oraz uzgodnić odpowiedni plan działania.

W trakcie rozmowy należy zachować otwartość na inny punkt widzenia, a także dzielić się własnymi spostrzeżeniami. Punktem odniesienia może być prywatna szkoła podstawowa, w której nauczyciele często używają określeń:

• „Chcę, aby Pani o tym wiedziała”,
• „Wydaje mi się to ważne i dlatego o tym mówię”.

Dzięki temu rodzic czuje się traktowany z szacunkiem i chętniej nawiąże współpracę. Nie należy również wyciągać zbyt pochopnych wniosków i ocen. Lepszym pomysłem jest dopytanie o porady odnośnie kontaktu z dzieckiem.

Jakie oczekiwania od nauczycieli mają rodzice?

Chcąc lepiej zrozumieć potrzeby rodziców, warto zajrzeć do badań (A. Kargulowa i W. Żłobicki 2000/2014) na temat oczekiwań rodziców. Według badań najczęstsze wymagania to:

• chęć bycia na bieżąco z postępami edukacyjnymi dziecka i ewentualnymi kłopotami,
• potrzeba otrzymywania rad, nad czym powinni pracować z dzieckiem,
• potrzeba szacunku i indywidualnych rozmów o potrzebach pociechy,
• chęć otrzymania porad odnośnie radzenia sobie z problemami wychowawczymi.

Na tej podstawie można stwierdzić, że fundamentem do udanej współpracy jest:

• dobra atmosfera,
• takt pedagogiczny,
• stosowanie jasnej komunikacji,
• uwzględnienie potrzeb obu stron,
• zakładanie dobrych intencji rodziców,
• pamięć o tym, że współpraca jest dobrowolna.

Jak przygotować się do rozmowy z rodzicem?

Istnieje kilka kluczowych zasad przygotowania się do dialogu z rodzicami dziecka. Główne to:

• wyznaczenie spokojnego miejsca, w którym możliwy będzie dialog,
• zapewnienie dziecku opieki, jeżeli jeszcze jest w szkole,
• ustalenie optymalnego terminu spotkania,
• spokojna komunikacja bez rzucania oskarżeń,
• unikanie zwrotów: „zawsze”, „nigdy”, „powinna Pani”, „dlaczego?”,
• stosowanie technik aktywnego słuchania i zachowanie wysokiej kultury osobistej.

Schemat prawidłowej rozmowy z rodzicem

Przeprowadzając rozmowę z rodzicem, warto zastosować się do poniższego schematu działania:

• przywitanie, podziękowanie za przyjście, przedstawienie tematu rozmowy i poinformowanie, dlaczego spotkanie jest ważne,
• przedstawienie mocnych stron ucznia i trudności,
• prośba o ocenę sytuacji ze strony rodziców,
• uszanowanie opinii rodziców i próba znalezienia wspólnego rozwiązania,
• ustalenie zadań pomocnych dziecku zarówno po stronie nauczyciela, jak i rodziców,
• ustalenie terminu kolejnego spotkania, na którym możliwa będzie ocena wdrożonego planu i postępów.

Tak przeprowadzona rozmowa to gwarancja dobrych rezultatów. Rodzice chcący otrzymać takie traktowanie powinni wybierać w tym celu odpowiednie placówki edukacyjne. Doskonale sprawdza się niepubliczna szkoła podstawowa, w której rodzice mogą liczyć na prawidłowe podejście do dialogu.

Do czego prowadzi nieodpowiednia rozmowa i brak dobrych intencji?

Niewłaściwe podejście do rozmów z rodzicami może prowadzić do narastania wielu problemów. Trudności ucznia mogą na skutek tego jeszcze bardziej się pogłębić. Główne negatywne skutki braku dobrych relacji z rodzicami uczniów to:

• zaburzenie relacji ucznia z rodzicami,
• brak motywacji do nauki i uczęszczania na zajęcia,
• brakiem możliwości nawiązania dialogu z rodzicami,
• większym chaosem informacyjnym, na którym traci sam uczeń,
• problemem z ustaleniem odpowiedniej formy pomocy,
• brakiem motywacji do działania po stronie nauczyciela.

Nie warto eskalować problemów

Z uwagi na negatywne skutki złych relacji z rodzicami, należy jako nauczyciel dążyć do jak najszybszego rozwiązywania problemów. Najlepiej już na pierwszym spotkaniu z rodzicami ustalić ogólne warunki współpracy i zaproponować chęć niesienia pomocy. Renomowana prywatna szkoła podstawowa skupia się na tym, aby każdy rodzic wiedział do kogo i z jakimi problemami może się zgłosić.

Nauczyciele powinni dążyć do tego, aby każde spotkanie z rodzicami odbywało się w partnerskiej i pozytywnej atmosferze. Dzięki temu obie strony będą czuły się odpowiednio zaopiekowane i przede wszystkim relacja będzie pozwalała każdej stronie swobodnie się wypowiedzieć. Pomoże to znaleźć konsensus w przypadku problemów. W efekcie współpraca będzie nastawiona na pomoc dziecku, które dzięki temu chętniej będzie uczęszczało na zajęcia i wykazywało większą motywację do pracy.